ฮิโตบาชิระ ฝังหญิงสาวทั้งเป็น
ฮิโตบาชิระ (人柱) หรือที่ในจีนเรียกว่า ต้าเซิงจวง(打生桩) เป็นความเชื่อและพิธีกรรมทางวัฒนธรรมในเอเชียตะวันออกเกี่ยวกับการ สังเวยมนุษย์ด้วยการฝังทั้งเป็นก่อนเริ่มก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างขนาดใหญ่ เช่น สะพาน ปราสาท หรือเขื่อน จุดประสงค์ของการฝังคนเป็นคือเพื่อป้องกันภัยพิบัติหรือการโจมตีจากศัตรู และในบางกรณีก็เป็นการสะท้อนสภาพแรงงานที่โหดร้ายเกินมนุษย์ของคนงานก่อสร้างด้วย
ในจีน พิธี “ต้าเซิงจวง” เชื่อมโยงกับตำนานของ ลู่ปาน ช่างฝีมือในตำนาน ผู้เสนอความเชื่อว่าการขุดดินจะรบกวนพลังฟงสุ่ยและทำให้วิญญาณโกรธ ส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุในการก่อสร้าง หนึ่งในหลักฐานโบราณที่ยืนยันการมีอยู่ของพิธีนี้ก็คือการขุดพบกระดูกทารกที่ไซต์ขุดค้นตงเจ้า เมืองเจิ้งโจว
ในสมัยโบราณมีความเชื่อว่า การสร้างสะพานจำเป็นต้องสังเวยเด็กหญิงและเด็กชาย ฝังไว้ตามตำแหน่งที่กำหนดเพื่อให้สะพานแข็งแรง ในสมัยกษัตริย์ชุนเฮแห่งโครยอ มีข่าวลือแพร่สะพัดว่ามีการสังเวยหมู่เพื่อรองรับฐานรากของพระราชวัง ทำให้ผู้คนตื่นตระหนกอย่างมาก ส่วนที่ไต้หวันก็มีเรื่องเล่าว่ามีการฝังขอทานชราทั้งเป็นในระหว่างการสร้างเขื่อน
ในฮ่องกง แถบโฮมันตินก็เคยมีข่าวลือเกี่ยวกับพิธี “ต้าเซิงจวง” โดยเฉพาะหลังมีการพบกระดูกเด็กอยู่ในพื้นที่
คำว่า “ฮิโตบาชิระ” ในญี่ปุ่นปรากฏครั้งแรกใน “นิฮงโชกิ” หรือพงศาวดารญี่ปุ่นยุคโบราณ ที่บันทึกว่า จักรพรรดินินโตกุเคยสังเวยมนุษย์ให้แก่เทพแห่งแม่น้ำ เพื่อให้การป้องกันน้ำท่วมสำเร็จ พิธีสังเวยมักเกี่ยวข้องกับโครงการขนาดใหญ่ เช่น การสร้างสะพาน ซึ่งเรื่องเล่ามักถูกใช้เพื่อปลุกใจให้คนเสียสละตัวเองเพื่อส่วนรวม
ตำนานเกี่ยวกับฮิโตบาชิระยังมีให้เห็นจนถึงศตวรรษที่ 16 เช่น ปราสาทมารุโอกะ มีเรื่องเล่าว่าผู้หญิงตาเดียวชื่อ “โอชิซุ” ถูกฝังใต้เสาหลักของปราสาท แลกกับคำสัญญาว่าลูกของเธอจะได้เป็นซามูไร
สะพานมัตสึเอะ โอฮาชิ ก็มีตำนานของ “เก็นซึเกะ” ชายผู้ถูกสังเวยเพื่อปกป้องสะพาน ส่วนปราสาทมัตสึเอะก็มีตำนานว่าถูกสร้างบนหลุมฝังศพของหญิงสาวสวยที่ชอบเต้นรำ ทำให้เกิดความเชื่อว่าการเต้นรำใกล้ปราสาทจะรบกวนวิญญาณ และกลายเป็นเหตุที่ทำให้มีการออกกฎหมายห้ามเต้นริมถนนในพื้นที่นั้น
นอกจากนี้ ยังมีเหตุการณ์ที่คนยอมเสียสละชีวิตตัวเองโดยสมัครใจเพื่อให้โครงการก่อสร้างสำเร็จ ถือเป็นการถวายชีวิตให้เทพเจ้า ซึ่งคล้ายกับพิธีกรรมสังเวยเด็กเพื่อหยุดน้ำท่วมในจีนโบราณ หรือการใช้มนุษย์เป็นส่วนหนึ่งในพิธีการผลิตเครื่องสำริดและเครื่องปั้นดินเผา
โดยรวมแล้ว “ฮิโตบาชิระ” และ “ต้าเซิงจวง” เป็นภาพสะท้อนของความเชื่ออย่างลึกซึ้งในอดีต ที่เห็นว่าชีวิตมนุษย์สามารถผูกโยงกับความสำเร็จของโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ได้
About The Author
