ญี่ปุ่นจุดชนวนสงคราม โดยใช้ชาร์ลี แชปปลิน

เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม ค.ศ. 1932 ญี่ปุ่นเกิดเหตุการณ์สำคัญที่รู้จักกันในชื่อ “เหตุการณ์ 15 พฤษภาคม” ซึ่งเป็นการที่กลุ่มนายทหารเรือวัยหนุ่มกับพลเรือนบางคนพยายามก่อรัฐประหารด้วยความรุนแรง พวกเขาลงมือสังหารนายกรัฐมนตรีอิโนะอุเอะ ซึโยชิ ซึ่งในตอนนั้นกำลังเตรียมเจรจากับจีนเพื่อชะลอการดำเนินการทางทหาร หลังจากที่ญี่ปุ่นได้บุกเข้ายึดแมนจูเรียแล้ว เหตุการณ์นี้มีแรงจูงใจบางส่วนมาจากความไม่พอใจของนายทหารเรือชั้นผู้น้อย ที่รู้สึกว่า “สนธิสัญญาเรือรบลอนดอน” ไปจำกัดอำนาจของกองทัพเรือจักรวรรดิญี่ปุ่น กลุ่มนี้ต้องการฟื้นคืนอำนาจให้จักรพรรดิฮิโรฮิโตะ และกำจัดประชาธิปไตยแบบไทโชออกไป

ก่อนหน้าจะเกิดเหตุการณ์ 15 พฤษภาคม กลุ่มนี้เคยมีแผนการที่เรียกว่า “เหตุการณ์สมาคมโลหิต” ซึ่งหมายจะลอบสังหารบุคคลสำคัญหลายคน แต่สำเร็จไปได้แค่สองรายเท่านั้น การลอบสังหารนายกรัฐมนตรีอิโนะอุเอะจึงนับเป็นก้าวที่รุนแรงยิ่งขึ้น ตอนที่พวกเขาบุกเข้าไปในบ้านพักของอิโนะอุเอะ เขายังพยายามเจรจาและพูดคุยด้วย แต่ก็ยังถูกยิงเสียชีวิตอยู่ดี

สิ่งที่น่าสนใจก็คือ พวกเขายังวางแผนจะลอบสังหารนักแสดงชื่อดังชาวอังกฤษ ชาร์ลี แชปลิน ที่ในขณะนั้นกำลังมาเยือนญี่ปุ่น เพราะเชื่อว่าหากแชปลินเสียชีวิต จะทำให้เกิดสงครามกับสหรัฐฯ และจะช่วยผลักดันเป้าหมายของพวกเขาให้เป็นจริง แต่โชคดีที่ในช่วงเวลาเกิดเหตุ แชปลินไปชมการแข่งขันซูโม่อยู่ จึงรอดมาได้

กลุ่มก่อการยังได้พยายามลอบสังหารเจ้าหน้าที่อีกคน และสร้างความวุ่นวายด้วยการทำลายทรัพย์สินสาธารณะ แต่สุดท้ายแผนทั้งหมดก็ล้มเหลว และพวกเขายอมมอบตัว หลังเหตุการณ์ มีนายทหารเรือ 11 คนถูกตั้งข้อหาฆาตกรรมนายกรัฐมนตรีอิโนะอุเอะ แต่แทนที่จะได้รับโทษรุนแรง พวกเขากลับได้รับความเห็นใจจากประชาชน โดยระหว่างการพิจารณาคดี มีคนยื่นคำร้องขอผ่อนผันโทษเป็นจำนวนมาก บางคนถึงขั้นใช้เลือดเขียนจดหมายส่งไป

การที่กลุ่มก่อการได้รับการปฏิบัติอย่างผ่อนปรน กลายเป็นแบบอย่างที่อันตราย เพราะเหมือนบอกว่ากองทัพสามารถทำอะไรตามใจได้โดยไม่ต้องรับผล มีส่วนทำให้แนวคิดแบบชาตินิยมทางทหารยิ่งแข็งแรงขึ้น และยังเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดการก่อรัฐประหารครั้งอื่น ๆ ตามมา เช่น “เหตุการณ์ 26 กุมภาพันธ์” ที่นายทหารอีกกลุ่มหนึ่งพยายามก่อการด้วยเหตุผลคล้ายกัน เหตุการณ์ความรุนแรงทางการเมืองเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงบรรยากาศของความไม่สงบและแนวโน้มทหารนิยมที่เพิ่มขึ้นในญี่ปุ่นช่วงทศวรรษ 1930 ซึ่งเป็นสัญญาณที่น่ากังวลของการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองของประเทศในเวลานั้น