“ไม ภาโก” วีรสตรีแห่งซิกข์

ไม ภาโก หรือที่รู้จักกันอีกชื่อว่า มาตา ภัก กอร์ เป็นหญิงชาวซิกข์ที่กลายเป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ของศาสนาซิกข์ เพราะเธอเป็นผู้นำทหารซิกข์ต่อสู้กับจักรวรรดิโมกุลในปี 1705
เธอเกิดในปี 1670 ในครอบครัวซิกข์ที่เคร่งศาสนาในหมู่บ้านชับฮาล กาลัน แคว้นปัญจาบ พ่อของเธอเคยเป็นทหารในกองทัพของคุรุ ฮาร์โกบินด์ และเป็นคนที่สอนเธอเรื่องศิลปะการรบตั้งแต่เด็ก ชีวิตในวัยเยาว์ของไม ภาโก เติบโตขึ้นท่ามกลางขนบธรรมเนียมและค่านิยมของศาสนาซิกข์ที่ลึกซึ้ง
ช่วงที่เมืองอานันท์ปุร์ ซาฮิบ ถูกล้อมโดยกองทัพของพวกโมกุล มีทหารซิกข์ 40 คนที่รู้จักกันในชื่อ “ชาลี มุกเต” (หมายถึง ผู้หลุดพ้นทั้ง 40) ตัดสินใจละทิ้งคุรุ โคบินด์ ซิงห์ เพราะทนแรงกดดันจากฝ่ายศัตรูไม่ไหว ไม ภาโกรู้เรื่องนี้เข้า ก็รู้สึกเจ็บปวดมากที่พวกเขาทรยศ เธอจึงลุกขึ้นมารวบรวมกลุ่มนี้ ช่วยให้พวกเขากลับใจ และพากลับไปร่วมสู้รบเคียงข้างคุรุอีกครั้ง ความเป็นผู้นำของเธอมีบทบาทสำคัญมากในการทำให้ทหารที่ล่าถอยหันกลับมา และได้แรงใจที่จะสู้ต่อ

หลังจากนั้น เหตุการณ์ที่อานันท์ปุร์ ซาฮิบ ยิ่งเข้มข้นขึ้น เมื่อจักรพรรดิออรังเซบของโมกุลให้คำมั่นสัญญาว่าจะยอมสงบศึก คุรุ โคบินด์ ซิงห์จึงตัดสินใจออกจากป้อม แม้ในใจจะไม่ค่อยไว้ใจคำพูดของฝั่งโมกุลเท่าไรนัก การตัดสินใจนี้นำไปสู่การพลัดพรากจากครอบครัวของคุรุ และท้ายที่สุดก็นำไปสู่การรบที่เมืองคิธรานา ซึ่งไม ภาโก และกลุ่มชาลี มุกเต ต้องเผชิญหน้ากับกองทัพโมกุลที่มีจำนวนมากกว่ามาก พวกเขาสู้กันอย่างกล้าหาญจนฝ่ายโมกุลต้องล่าถอย แต่การรบครั้งนี้ก็ทำให้คนใกล้ตัวของเธอเสียชีวิตหลายคน รวมถึงพี่น้องและสามีของเธอ ซึ่งต่างก็สละชีวิตในฐานะวีรบุรุษ
ไม ภาโกรอดชีวิตจากการรบ และหลังจากนั้นก็กลายมาเป็นองครักษ์ให้กับคุรุ โคบินด์ ซิงห์ พร้อมทั้งรับใช้ท่านในหลายหน้าที่ จนกระทั่งหลังจากคุรุเสียชีวิตในปี 1708 เธอย้ายไปพำนักที่หมู่บ้านจันวาดา รัฐกรณาฏกะ แล้วอุทิศตนให้กับการปฏิบัติธรรมและสอนคำสอนของศาสนาซิกข์
ปัจจุบัน เรื่องราวของเธอได้รับการยกย่อง และมีอนุสรณ์สถานและคุรุดวาราหลายแห่งสร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงเธอ รวมถึง Gurdwara Tap Asthan Mai Bhago ที่หมู่บ้านจันวาดาด้วย
ชีวิตของไม ภาโกถือเป็นตัวอย่างที่สร้างแรงบันดาลใจในเรื่องของความกล้าหาญ ความจงรักภักดี และการเสริมพลังให้ผู้หญิงในประวัติศาสตร์ของชาวซิกข์ เธอเป็นนักรบผู้มีจิตวิญญาณ และเป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญที่แสดงถึงความเข้มแข็งของชาวซิกข์ในการยืนหยัดต่อการกดขี่